
Iemand schreef aan iemand (meer info heb ik niet): “Mej! Ik zal mijn brasmand in ’t laatst der week aan Uw adres afzenden en daarna zelf wel komen om uit te pakken. Den .. Sept. zal ik de kamer weer gaan betrekken, maar ik kom vooraf nog wel even bij U. Vele groeten, uw …..”
Wat een brasmand was? Op zoek naar de betekenis ervan stuit ik op de betrekkelijk simpele, maar heldere term ‘hengselmand’. Maar in en om Veendam kreeg de naam brasmand of braskorf een diepere betekenis. Daar wordt die als volgt omschreven: “een zogenaamde sluitmand, waarin de vrouw van de kapitein de kleding en andere benodigdheden voor het jongste kind deed. Ze had de mand nodig wanneer ze met haar kind naar de haven reisde, waar haar echtgenoot met zijn schip was binnengelopen. Vaak zag zij haar man pas na vele maanden weer terug, omdat hij al die tijd met zijn schip over de wereldzeeën had gevaren. Met het jongste kind stapte ze dan aan boord om gezamenlijk het laatste deel van de thuisvaart naar Veendam te maken. De braskorf was afgesloten met een zeildoek, waarop de naam van de kapitein was geschilderd. In het Veenkoloniaal Museum kunt U nog een echte braskorf zien.” Maar goed. Dat was in Veendam.
Iemand uit Noordwijk ging dus ook met een brasmand of braskorf op stap, maar ze was wel zo wijs om het dingen alvast vooruit te sturen. Haar mededelingen aan het pension dat ze zou betrekken deed ze op een prachtige kaart met een afbeelding van het logement (‘badhotel’) van de oude Willem van Konijnenburg, de onvermijdelijke kapel aan de Hoofdstraat en Pension Cato.
1866 is het dan op dit punt het bad circus begonnen,zegt men en daarvoor dan als er al geschriften uit de eeuwen daarvoor zijn gepubliceerd in de stapel boeken over onze kusten gelezen,zelfs de boeken over trekschuiten en koets vervoer schrijven over de grote aantallen strand bezoekers richting geneeskrachtig bad met een duik in de golven,cato moet heel oud geweest zijn het schijnt scherpzinnig te beteken een naam uit de romeinse tijd.
de taverne stond er en vergulde wagen ouder dan hof van holland,wie schrijft de historie voor 1866,zandvoort en scheveningen waren ouder veel ouder ze begonnen rond 1819,en 1780 schijnt men in margate en ramsgate als antwoord op de industriele revolutie al met badkoetsen in zee te zitten met scarborough jun water bronnen vanuit 1760 met daarna overbevolkte stoom treinen naar de engelse kusten met hun ontwikkeling van kermis en pieren. zo weer verder,..
De dames liepen dan met groene jurken een archytype polka dot over het strand te kuieren tussen dorpen van rieten manden die beschutting tegen de zon en stuifzand boden.
Het scheen rond 1900 te zijn,galjaard de archivaris uit den haag brak zijn hoofd over zijn pootje baden en na de sizzling sixtees hoe de kust overwoekers wordt door dagjes mensen zoals beschreven in de kroniek aan zee,en julio zong zijn caruso en andre hazes kwam steeds terug met bloed,zweet en tranen en het dorp stagneerde door het stil leggen van de communucatie en de tijd zijn werk te laten doen,het toeval en het moment.
Sta je bij terminus dan zie je de tram nog aan en af komen met de kruiers de koffers en rieten manden vervoeren naar de grote hotels waar in 1911 zeebad de strand en verdere explotatie naar zich toetrok en het vvv onderhield beschreven in koninginnen aan zee,tussen 1800-1850 kwam er iets opgang,zandvoort opende in 1826 hotel driehuis dat na de opening afbranden en weer snel opgebouwd werd,er scheen na 1825 een heel exclusieve badccentrum ter hoogte waar nu het circuit te hebben zich ontwikkeld,met een prachtige facade,…km….