De Rest 19: De Prins I

Datum: 20 februari 2008Auteur: Pjotr 0 Reacties

foto Het beeld is adembenemend breed. het komt uit een aflevering van "De Prins" uit 1907 en het is de illustratie bij een wervend artikel over de geneugten van Noordwijk. "De Prins" was voor WO II een geillustreerd tijdschrift voor de gewone man, zeg maar de Panorama van die dagen. Hoe ze 100 jaar geleden al zulke foto’s konden maken is mij een raadsel, maar de schoonheid ervan is er niet minder om. Dat geldt ook voor het fotobijschrift:

Een geregelde stoomtram- en omnibusdienst vergemakkelijkt een bezoek aan Noordwijk-Binnen en Noordwijk-aan-Zee, welke beide plaatsen ongeveer 20 minuten van elkaar verwijderd zijn. Noordwijk, dat met Katwijk en Scheveningen het Zuidhollands bad-trio vormt, is in den zomer levendig wegens het groote aantal badgasten en in de lente vooral om de schoone warmoezerijen en de weelderige, kleurrijke bollenvelden.

Lees voor "warmoezerijen" maar zoiets als "moestuinen". En laten we hopen dat er nog mensen zijn die aktie willen voeren om het woord "warmoezerij" terug te brengen in het vocabulaire van het Algemeen Beschaafd Nederlands.(met dank aan L.)

Plaats een reactie

"Het ging daarbij niet om de antwoorden, maar om de vreugde waarmee de vragen werden gesteld"Arjen Fortuin

'I don't tell the truth, I tell what ought to be the truth. Tennesse Williams

"Leren is imiteren. Je speelt voor schrijver, op een dag schijn je het te zijn"Arnon Grunberg

"Public life lacks coherence and drama/History, by contrast, attains coherence and drama only in hindsight." Michael Wolff: Fire and Fury

"Het is zo lang geleden/dat het vergeten had moeten zijn/Het is zo vers/als een voetstap in het gras/Als rook die wegtrekt uit een open raam/Dauw die druppelt langs gewas/Door aarde en stof/Een gedachte die er niet meer was." Jan Wolkers: De Herinnering

" It's easy to get buried in the past / When you try to make a good thing last."Neil Young: Ambulance Blues

"Running over the same old ground / What have we found? / The same old fears"Pink Floyd: Wish you were here

“It’s not so easy writing about nothing.” Patti Smith in M Train

Daarna zeiden ze weer niets en zaten tegenover elkaar en hoopten dat de tijd plotseling zin kreeg om stil te staan. Want als hij echt stil wilde staan, dan kon hij dat. Dat wisten ze. Toon Tellegen: Misschien wisten zij alles

Geschiedenis is niet wat er gebeurd is, geschiedenis is wat de mensen zich herinneren. Jan Blokker

War makes good history is de uitdrukking. Ellende, hongersnood, dat zijn goede thema's. Gelukkige volken hebben geen geschiedenis. Cees Fasseur

Sa ist en net oars, want ast oars wie, wie t net sa (Fries gezegde)

Soms heb ik heimwee naar dat land, en zijn zee. maar als ik denk aan de menschen wordt het verlangen gesmoord. ik heb in hun zielen geen spoor van weerklank gehoord van de ontzaglijke ruimte waarin zij leven; noch dat zij zweemden naar het accoord, dat dag en nacht langs hun kust wordt gehoord, of naar de macht van hun beemden; slechts hun ziel is met duister behangen gelijk hun hemel. gloed en verlangen, hartstocht en onbevangen geloof zijn in bedompte gebeden langzaam maar zeker gedoofd. (H.Marsman: Denkend aan Holland)

Time is an ocean, but it ends at the shore (Bob Dylan: "Oh Sister")

“The time has come The walrus said To talk of many things: Of shoes- and ships- And sealing wax- Of cabbages and kings- And why the sae is boiling hot- And whether pigs have wings.” (Lewis Carroll, Alice in Wonderland)

Het leuke van een duingebied is niet alleen de gecultiveerde woestheid. Het aardige is ook, dat duingebied bijna per definitie smal is en je op loopafstand twee andere landschappen hebt, waar je vanaf de hoogte - er zitten overigens verschillende 'uitzichtpunten' in de route - over kunt uitkijken. Aan de ene kant het strand en de zee, aan de andere kant de laaggelegen geestgronden, waar de bollentelers hun nering hebben. Hier, in het geval van Noordwijk, doemt in het zuiden nog een derde landschap op: de Manhattan-achtige skyline van de badplaats.(Esther Hageman in "Trouw")

Down the highway, on the beaches, just as far as memory reaches (Ronnie Blakely)

Want de stem van de zee is de moederzang Van alle vage en halfbewuste willen Alle begeerten dat zijn doel niet kent (Henriette Roland Holst)

Childhood is measured out by sounds and smells and sights, before the dark hour of reason grows. (John Betjeman)

and as you move on
remember me
remember us
and all we used to be
(James Blunt: Goodbye My Lover)

Als je een schip wil bouwen, roep dan geen mannen bij elkaar om hout te verzamelen, het werk te verdelen en orders te geven. In plaats daarvan, leer ze verlangen naar de enorme eindeloze zee.(Antoine de Saint Exupery)

Wat telt bij het koesteren van herinneringen, is niet het resultaat maar de liefde en toewijding van de poging
(Douwe Draaisma)

Da war ein Schiff, ein weißes Schiff
Das fuhr hinaus zum Horizont
Nur dieses Schiff war da
Da war kein Land zu sehn
Es hatte Segel oder Dampf
Ich weiß nicht mehr
Ich weiß nur daß
Darauf die warn
Die noch immer von mir gehn
Und die Gestalten waren grau
Doch ich erkannte sie genau
Obwohl sie wie aus Nebel waren oder glas
Sie warn verschieden jung und alt
Und eines konnte noch nicht mal
Auf seinen eignen Beinchen stehn
So klein war das
(Nena: "Ein Weisses Schiff)

AAN NOORDWIJK
Als voorjaarswinden blazen
Bloeien uw tuinen
Als najaarsstormen razen
Schutten uw duinen
Als zomerstof doet smachten
Koelen uw stranden
Hoopvol als ’t wintert, wachten
Gedekte landen
Zoo zijn al uw seizoenen
Begeerenswaardig
Waren maar tot verzoenen
Uw mensen vaardig.
(Albert Verwey)

'De weelde ging aan zichzelf te gronde. De badplaats was een buil van bederf. Dat kon hij met staven bewijzen.'
(F.Bordewijk: Knorrende Beesten)

"Noordwijk trof mij als een blonde enclave. Strandtent Bries leek de serveersters te hebben uitgezocht op identieke blank- en blondheid. Hier was globalisering een abstractie"
(Arnon Grunberg)

MAKE HISTORY, DON'T REPEAT IT!
(reclame Citroën)

"Sure that everything of worth
is in the sky and not the earth"
(Dory Previn: "Mythical Kings")

Het kind en ik
Ik zou een dag uit vissen,
ik voelde mij moedeloos.
Ik maakte tussen de lissen
met de hand een wak in het kroos.
Er steeg licht op van beneden
uit de zwarte spiegelgrond.
Ik zag een tuin onbetreden
en een kind dat daar stond.
Het stond aan zijn schrijftafel
te schrijven op een lei.
Het woord onder de griffel
herkende ik, was van mij.
Maar toen heeft het geschreven,
zonder haast en zonder schroom,
al wat ik van mijn leven
nog ooit te schrijven droom.
En telkens als ik even
knikte dat ik het wist,
liet hij het water beven
en het werd uitgewist.
Martinus Nijhoff, Nieuwe Gedichten, 1934

Ik ben veroordeeld tot de zee
En buig graag voor oude liefde
Kus haar huid, maar stijgen, vliegen, ik kan het niet
Een luisterblauwe rimpeling; bries als verdriet
Van voorbije jaren. In de zee beklijft
De herinnering. Als kind onwetend
En onbevangen, straks wachtend op
De laatste golf, melancholia & verlangen.
(Sarah Maria de Moll/Thomas Rap)

Het is daar zoo stil achter de horren van het huis te Noordwijk dat een enkel geel blad, dat van de geschoren linden durft te vallen, schrikt van eigen ritseling
(onbekende auteur).

O, wie zou dezen oord niet loven?
Men krijgt hier op zijn tijd, naar wensch
Het noodige voor dier en mensch
Uit Zee, uit Veld, uit Duin, uit Hoven.
(Veldlied door de dichter Van der Valk)

"Een ander mens kan er nauwelijks komen als hij er niet altijd al is geweest"
(Henry Faas: God, Nederland en de Franje)

“We willen opvallen en wat bieden en het moment vastleggen om de geschiedenis een gezicht te geven. Ik heb vrienden die antwoorden en communiceren in gedichten, zonder dat iemand ze kent.”
(Klaas)

'Zukunft braucht Erinnerung' (Eugen-Gutmann-Gesellschaft e.V.)

Wat we willen: Momenten Van helderheid. Of beter nog: van grote Klaarheid. Schaars zijn die momenten en ook nog goed verborgen. Zoeken heeft dus nauwelijks zin, maar vinden wel. De kunst is zo te leven dat het je overkomt. Die klaarheid, af en toe. "Kunst" van Martin Bril, uit: Verzameld Werk. Gedichten.© Amsterdam, 2002

"Maar misschien is het allemaal niet waar. Zijn het alleen maar lijnen die ik trek van de ene gebeurtenis naar de andere om de zin ervan te begrijpen"
(Jan Wolkers "Terug naar Oegstgeest")

En husselen: dat herinner ik me vanuit mijn vroegste jeugd, dat ik op zondag aardappelen, suddervlees, bloemkool en zure komkommer husselde. Niet prakken, beetje grof husselen. Heerlijk, kan ik nog helemaal gelukkig van worden. Dat zurige van de komkommer, die zoetige bloemkool
......(Alex van Warmerdam in Hollands Diep, juli/aug 2009)

"De geschiedenis is geen reeks van momentopnamen zoals de ontmoeting van staatslieden, of een slag, of een belangrijke rede. Ze is een met lichtpunten doorbroken nacht zonder werkelijke helderheid. Achter de glans van historische gebeurtenisssen zegeviert de duisternis."
(Fernand Braudel)

Hij stond wijdbeens in het zand
Was voor de woeste zee niet bang
En schreeuwde net zo lang
Tot de vloed zich keerde
Freek de Jonge: "De Vondeling van Ameland"

It was long ago and it was far away,
It was so much better than it is today
(Meatloaf: Paradise by the Dashboard Light)

dan merk je toch,dat veel niet is,dat het lijkt,en dat we veel aannames,zelf hebben uit gevonden,zoals fenomenen,als toekomst en verleden,bij,het verleden,kan je nog iets voorstellen,zoals herrinneringen,maar de toekomst,is toch volkomen,trancedent.ik,heb vroeger veel geschreven,ben veel vergeten,maar soms krijgt het schrijf monster,je weer te pakken,ook,ben ik altyd, geinterrreseerd geweest,in mechanismes, structuren,en organisaties,waarom het zo werkt,en niet anders,en een opmerkelijk feit,is de klakkeloosheid,van het bestaan,en optimisme,ook een uitvinding,maar zonder optimisme,kennen we niet verder,hoe deden ze vroeger,dan,dan zitten we dicht tegen de vervreemding aan,sommigen zeggen,dat we in de eindfase zitten,maar ieder eind heeft een nieuw begin,endat is het optimisme wat we nodig blijken te hebben
(klaas meeuwenoord)

Ik vertel altijd verhalen, ook al speel ik instrumentaal. Als ik bijvoorbeeld Noordwijk Blues speel, vertel ik een verhaal. Ik ben nu twee keer in Noordwijk verdwaald. Niets ten nadele van de inwoners, maar ik kan me niet voorstellen dat je daar kunt leven. Als ik in Nieuwegein ben heb ik hetzelfde. Het soort van bouw en de leegte die er is, geen historie op wat voor manier dan ook. Dat staat mij enorm tegen, daar krijg ik de blues van. Harry Sacksioni Verstehen kann man das Leben nur rückwärts, leben muß man es aber vorwärts
(Søren Kierkegaard)

......want tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren, en ook weemoedigheid, die niemand kan verklaren, en die des avonds komt, wanneer men slapen gaat.
(Het Huwelijk, Willem Elsschot, 1934)

Of het nu de Stokstraat in Maastricht geldt, de Vondelkade in Zwolle, Dalenwijk in Rotterdam, het Lindenplein in Noordwijk of de Eerste Leliedwarsstraat in Amsterdam: verhalen van mensen over de plek waar ze zijn opgegroeid, het territorium van hun jeugd, zijn vrijwel altijd bitterzoet. Als het goed is zijn ze tegelijk romantisch en realistisch, nostalgisch en kritisch. Meestal geven ze een sfeervol tijdsbeeld, sociaal-psychologische doorkijkjes en treffende karaktertekeningen
(Elsbeth Etty)

"Ze is al heel lang dood
ik was een kind toen ze nog leefde
en nog staat ze daar
en kijkt ze naar mij”

Rutger Kopland

Noordwijk is een wonderlijke naam voor een zo in zichzelf gekeerd dorp. Ten noorden waarvan? Bij Noord hoort een Zuid, maar welk Zuid dan? Het is onwaarschijnlijk dat Noordwijkers zich ooit deel van een groter geheel voelden.
(Susan Smit in "Vloed")

"Geschiedenis is gemaakt van waarheden die leugens worden die waarheid worden"
(Jean Cocteau)

'Het is meestal de oorsprong van het nieuwe, wat onze geest in het verleden zoekt. Men wil weten hoe de nieuwe gedachten en nieuwe levensvormen, die in later tijden in hun volheid stralen, ontloken zijn; men beziet elken tijd bovenal om de beloften, die hij bergt voor de volgende'
(Johan Huizinga)

'Zandkorrels op het strand van de geschiedenis'
(Dries van Agt)

“The past is a foreign country. They do things differently there.”
(Leslie Poles Hartley in “The Go-Between”)

And it seemed that my lifetime was shrunken and lost in the tide
(Al Stewart)

"De stoffelijke herinneringen aan de mondaine periode van deze badplaats, dit ooit schilderachtige vissersdorp, brengen nog pijnlijker dan anders aan het licht hoe de schoonheid in Noordwijk aan Zee efficiënt om zeep is geholpen.
(John Wanders)

Want je kunt niets zeker weten en alles gaat voorbij
(Lennaert Nijgh)

'Vroegere artistieke bewegingen hebben hun aantrekkings-kracht verloren: Noordwijk, Bergen, Blaricum en Laren zijn herfstige herinneringen, waarheen het goed is te keren; in de dorre blaren opeengehoopt onder onze voeten ritselen nog de namen van hevigheid en passie; lanen fluisteren flarden van verzen en gedachten rond de laatste vereenzaamden.'
(Hans Redeker: ‘Scherven van de kosmos’)

niet de tijd gaat voorbij, maar jij, en ik buiten onze gedachten is geen tijd
(Rutger Kopland)

'Vanaf de puberteit voelde ik een soort culturele leegte in Noordwijk, een gemis aan gelijkgestemden die verder keken dan hun neus lang was'
(Susan Smit)

"De bus door het land dat nooit veranderd is. Ik ken alle namen op de bollenschuren en alle uitzichten. Het is de mooiste landstreek op aarde. (....)
Het gemillimeterde land - de gekopte tulpen in slagorde - dat zich tot aan de duinen uitstrekt. De raadselachtige paar meters waarop de geestgrond plotseling in duinverheffing overgaat. De ondiepe, gekanaliseerde beekjes; de schichtige konijnen. De wind uit zee die een melange van de geur van gekortwiekte tulpen en zout tot in de dorpen waait. Er staan altijd ramen open waaruit frisgewassen vitragegordijnen naar buiten wapperen. Er spelen meisjes voor geopende zolderramen op een blokfluit. Er staan mannen op hun schoffels geleund naar het vallen van de avond te luisteren. Het zand dat tussen de fietswielen knarst. De rook van vuren die achter de schuren gestookt worden. Dit is het landschap van de muzikale illegaliteit, hartsvriendschappen en de Rolling Stones. Als ik aan Mick Jagger denk, zie ik de geestgronden en de uitgestrekte vlakken rood, geel en wit."
(Boudewijn Buch)

Voor de één is het een eindeloze zoektocht, voor de ander een briljante vondst"
(Ronald Plasterk, Minister van OCW)

Noordwijk, met zijn kapitale villa’s, Huis ter Duin en de Hotels van Oranje heeft vooral pretenties. Maar dat is niet hetzelfde als mooi
(Robert Haasnoot)

what can i say we gaan naar zee en bij zee ben ik hem vergeten dan zwem ik alleen een paar slagen in het water en is hij herinnering voor later
(Maria Barnas Binnenzee 2004)

"Logic will get you from A to B. Imagination will take you everywhere."
(Albert Einstein)

"Het dorp Noordwijk bestaat voor mij in twee gedaanten en geen van beide correspondeert nu zo precies met de werkelijkheid: het dorp van mijn jeugd en het dorp dat ik als schrijver exploiteer."
(Margriet de Moor: 'Uitzicht tot aan Engeland')

De wereld die je achterlaat verandert als je weg bent.
(Ian Buruma)

"Abfahrt mit K. Sehr nervös und vom Abschied erschüttert bei der nicht leicht zu findenden Ausfahrt im Radfahrer-gewimmel. High Way und Straße nach Noordwijk. Ankunft hier 1/2 8 Uhr, allein zu zweien . . . Windstille."
(Thomas Mann)

"Noordwijk een der fraaiste dorpen van geheel ons Neêrlands oord brengt ons Bloemen, Fruit en Kruiden en ook milde Graanen voort. Geheel aan 't stadsgewoel ontheeven kan hier den Mensch gelukkig leeven."
(Muurbord Grote Kerk Noordwijk-Binnen, txt waarschijnlijk van Jan Scharp)

"We spraken over het feit dat schrijvers tenminste één vorm van macht hebben, de macht om met hun verbeelding een wereld te maken die niet bestaat en toch geldig is"
(Cees Nooteboom)

"Maastricht, Zwolle, Rotterdam, Noordwijk en Amsterdam zijn te groot voor een constellatie in iemands hoofd. Geschiedenissen van woonplaatsen, buurten, grachten, straten - verteld, beschreven, bezongen of verfilmd - kunnen niet klein en gedetailleerd genoeg zijn."
(Elsbeth Etty in NRC-Handelsblad)

"Nostalgie leidt tot verwarrende verlangens: naar wat voorgoed voorbij is en de vertekende herinnering eraan, naar wat misschien nooit bestaan heeft, maar toch herkenbaar en haalbaar lijkt. Vandaar ook dat de troost het van de treurnis wint"
(Nausicaa Marbe in De Volkskrant)

"Het terrein van Henriëtte Roland Holst - haar vader was notaris te Noordwijk - was en bleef haar geboortestreek: duinen, met enerzijds het ruisen der zee, wier invloed op haar taalmuziek zij zelf heeft beschreven als reeds uit de tijd daterend, dat zij als jong meisje strandwandelingen maakte, - duinen, met aan de andere zijde een landschap van een door mensenhand gekweekte, elk voorjaar ontluikende, bloemenen kleurenweelde. Er is, in al haar gedichten, de stem van de zee; er zijn de stuivende lijnen van duinenrijen en wolken in haar ritmen; er is, in de menselijke inhoud en in de innig-geschakeerde gevoelswisselingen, iets, dat aan het Hollands wonder der kwekerijen doet denken: een bezorgdheid, een barmhartigheid, een stug wieden en tegenhouden van onkruid, een aandachtig helpen van de grond, een wachten op de lente."
(Martinus Nijhoff, Verzameld Werk II)

"Mijn groots nieuwjaar. Was aanvang ooit zo schoon Als deze, nu me in nieuw licht opengaat De streek, het dorp, het huis, waarin ik woon, En om mij zee en duin, veld, weg en straat."
(Albert Verwey: Nieuwjaarsmorgen)

"We kwamen van Noordwijk en wisten van niks. Zo provinciaals, dat kun je je niet meer voorstellen"
(Maria Neefjes, schilderes)

can stand right here and see my babe from the other side
(Geechie Wiley)

Die ersten fünfzig Jahre des Lebens sind Text. Der Rest ist Kommentar
(Arthur Schopenhauer)

© 2025 BLOGnoordwijk (Heimatsammlung)

Blog op WordPress.com.

Reactie

Herbloggen

Abonneren Geabonneerd

BLOGnoordwijk (Heimatsammlung)

Voeg je bij 154 andere abonnees

Heb je al een WordPress.com-account? Nu inloggen.

BLOGnoordwijk (Heimatsammlung)

Abonneren Geabonneerd

Aanmelden

Inloggen

Korte link kopiëren

Deze inhoud rapporteren

Bekijk bericht in Reader

Beheer abonnementen

Deze balk inklappen