Eerder, in Zonder Woorden 22 drukte ik een foto af van het Strandhotel, een villa waar ik geen weet van had. Het moet al voor het begin van de jaren vijftig zijn afgebroken of misschien al wel in de oorlog. Maar dat laatste geloof ik niet. De Duitsers hadden wellicht een heleboel redenen om villa’s op de rand van het continetnt, aan het uiterste westpuntje van het door hen gekoesterde Gross Germania, naar beneden te halen om een vrije kijk te hebben op het snode plannen beramend Albion. Maar dit niet.
Niet het Strandhotel, dat was opgetrokken uit een ontegenzeggelijk Teutoonse architectuurstijl. ‘Strandhotel’ klinkt nogal Nederlands, maar het kan voor hetzelfde geld ook ontzettend Duits klinken, daarvoor hoef je geen letter aan het geschreven woord te veranderen. Het moet door een Duitser zijn gebouwd, in opdracht van een Duitser. Dat was niet nieuw: ook de oude Von Tappenbeck, die Noordwijk de eeuwigheid had ingeleid met zijn onvolprezen Huis ter Duin, was een Duitser (en ook Huis ter Duin had wel enige Duits-architectonische trekken).
Nu zie ik een foto van het belendende pand, Haus Winckler. Al even Duits van optrek en uitstraling, daar hoefden het Duitse ‘Haus’ en het al even Duitse ‘Winckler’ niet eens voor te worden opgeplakt. Haus Winckler moet er het eerste hebben gestaan, dat zie je aan de foto linksboven: het staat er nog solo, fier en zonder enige concurrentie. Op de foto linksonder is daar opeens het Strandhotel en het lijkt stief tegen Winckler aangebouwd, maar dat is schijn (en vertekenend perspectief). Op de foto rechts staat het Strandhotel op zijn beurt solo en fier en zonder enige concurrentie, maar ook dat is – hoewel vanuit een ander perspectief – dezelfde schijn. Of niet?
Ik heb beide villa’s nooit met eigen ogen kunnen aanschouwen. Ze waren al weg toen ik in de kinderwagen over de Zuidboulevard werd uitgerold en als ze al nog niet weg waren, was de aanblik in ieder geval te groots en te schitterend voor mijn net ontluikende kinderogen.
Wat een ongenadig mooie villa’s, misschien wel de mooiste die ooit in Noordwijk hebben gestaan. Het Strandhotel was zo te zien direct af, daar werd niet meer aan gesleuteld. Winckler onderging bij tijd en wijle nog wel enige vernieuwing. De prachtig opgeschilderde woorden Haus en Winckler werden in de loop der tijd aangepast (maar bleven blijk geven van gepaste trots). De Esscher-achtige balconnetjes op de eerste etage werden allengs bij de kamers zelf betrokken en kregen kozijnen en glas ingezet.
Wie heeft zijn barbaarse tengels nu weer niet kunnen afhouden van deze twee absolute parels? De nazi’s zullen deze ‘ Deutsche Erbe’ – neem ik aan – gekoesterd hebben (hoewel ze aan het eind van de oorlog zo ongeveer de hele ‘ Deutsche Erbe’, inclusief zichzelf in de kachel hebben gegooid). Maar wie heeft dat dan wel gedaan? Waar stonden Strandhotel en Haus Winckler precies? Op de plek van ‘De Baak’? Van ‘ Hotel Rembrandt’?
Pleiten voor herbouw zal al gauw worden afgedaan als zijnde irreëel en misschien wel reactionair. Daarom wordt in dit blog slechts volstaan met gedenken. Meer niet. Lieux de memoire. C’est tout.
BLOGnoordwijk (Heimatsammlung) 